Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych

W dniach 22-23 listopada 2019 r. odbyło się XIII Sympozjum i Warsztatów dla Organistów, organizowane przez Katedrę Muzyki Kościelnej wrocławskiej Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego.

Tematem Sympozjum była opieka nad instrumentem organowym w aspekcie historycznym, artystycznym i praktycznym. Warsztaty, podobnie jak w latach ubiegłych, dotyczyły problematyki związanej z akompaniamentem liturgicznym i improwizacją; w bieżącym roku prowadzone były przez dra hab. Tomasza Orlowa.

Wykładowa część Sympozjum obejmowała wystąpienia pięciu prelegentów:

1. Dr Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa (UMFC Warszawa) wygłosiła referat pt. Analiza wartościująca zabytkowych organów jako niezbędne narzędzie w praktyce konserwatorskiej. Podkreśliła konieczność przeprowadzenia fachowej ekspertyzy i szczegółowego zaplanowania sposobów i zakresu planowanych prac przed podjęciem jakichkolwiek działań. Wskazała również powszechny brak rozeznania i niefrasobliwość tak organistów jak i rządców parafii względem instrumentów i wszelkich napraw i przeróbek prowadzonych „własnymi siłami”.
2. Dr hab. Tomasz Orlow (UŚ Katowice) zaprezentował na przykładzie własnej działalności organmistrza-konserwatora, referat pt. Problematyka konserwacji i rekonstrukcji zabytkowych organów piszczałkowych. Analiza wybranych przykładów własnej pracy restauratorskiej i dokumentacyjnej. Zaznaczył wagę prowadzenia szczegółowej dokumentacji tak pisemnej jak i fotograficznej każdego etapu wykonywanych prac. Za szczególnie cenną uznał dokumentację fotograficzną o jak najwyższej jakości technicznej tak, by ująć możliwie dużo detali omawianych obiektów. Drugim obszarem poruszonym przez Prelegenta było zdobywanie i zastosowanie odpowiednich materiałów, a także znajomość historycznych technik i umiejętności rzemieślniczych.
3. Philipp Klais (Orgelbau Klais Bonn), gość honorowy Sympozjum, w sposób pełen żywiołowego entuzjazmu mówił na temat Tendencji w dizajnie i rozwiązaniach konstrukcyjnych stosowanych przy projektowaniu i budowie współczesnych organów piszczałkowych. Prelegent zaprezentował zdjęcia i projekty szeregu instrumentów wybudowanych przez firmę Orgelbau Kleis. Na szczególną uwagę zasługuje tu idealne połączenie stylów historycznych (np. gotyku) ze współczesnym wzornictwem, ukształtowanym według zasad wynikających z tradycyjnych sposobów odwzorowania wewnętrznej budowy i podziałów sekcyjnych instrumentu w prospekcie. Przedstawione realizacje stanowią dowód na możliwość połączenia odległych stylów w harmonijną całość.
4. Tomasz Sowiński (Organmistrzostwo Sowiński Pudliszki) zaprezentował referat pt. Organy południowo-zachodniej Wielkopolski – charakterystyka wybranych instrumentów na podstawie prowadzonych prac organmistrzowskich. Autor przedstawił niektóre
z wyremontowanych instrumentów, dzieląc się przykładami problemów, wynikających
z dokonywanych wcześniej napraw, prowadzonych z nadmiarem dobrej woli przez osoby niekompetentne. W wystąpieniu tym w sposób ogólny ukazane zostały zarówno różnorodność firm działających na terenie Wielkopolski południowo-zachodniej, jak
i wpływy organistów z regionów bezpośrednio sąsiadujących (Śląsk), czy też bardziej oddalonych.
5. Dr Dariusz Galewski i dr hab. Tomasz Głuchowski (AMKL Wrocław) zaprezentowali dwugłos historyka sztuki i organisty w referacie pt. Prospekt i organy Michaela Englera
w kościele pw. św. Mikołaja w Brzegu – próba rekonstrukcji instrumentu w świetle zachowanych materiałów. Wystąpienie to ilustrowało sposób przygotowania wstępnej dokumentacji, na podstawie zachowanych źródeł, zabytkowego instrumentu przed podjęciem remontów, konserwacji, czy rekonstrukcji.

Część wykładowa została zakończona krótką dyskusją słuchaczy. Wieczorem, o godz. 19, odprawiona została Msza Św. w kościele oo. Dominikanów pw. św. Wojciecha, po której odbył się koncert w wykonaniu Amandy Zok (Diptyque, Oliviera Messiaena) oraz Tomasza Orlowa (Improwizacja, trzyczęściowa Sonata symfoniczna).

Sympozjum objęte było honorowym patronatem JM Rektora AMKL prof. Grzegorza Kurzyńskiego, Arcybiskupa Archidiecezji Wrocławskiej Józefa Kupnego, Orgelbau Klais Bonn oraz Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych. Opiekę merytoryczną sprawowała Rada Naukowa w osobach prof. Marty Kierskiej-Witczak, dr. hab. Tomasza Głuchowskiego oraz
dr Dariusza Galewskiego.